ابرسیاه چاله 40 میلیارد برابر خورشید
قالیشویی شفقی 22 آذر 1398, 22:00 مقالاتستاره شناسان موسسه فیزیک فرازمینی "مکس پلانک" و رصدخانه دانشگاه مونیخ با استفاده از اندازه گیری مستقیم جرم، بزرگترین سیاهچاله شناخته شده را در محله کهکشانی ما کشف کرده‌اند.
این ابرسیاه‌چاله در فاصله ۷۰۰ میلیون سال نوری از زمین در خوشه کهکشانی "آبل ۸۵"(Abell ۸۵) در صورت فلکی نهنگ(Cetus) قرار دارد که توده‌ای ۴۰ میلیارد برابر بزرگتر از خورشید است.
از زمان تایید وجود اولین سیاهچاله در سال ۱۹۷۱، سیاه‌چاله‌ها از یک کنجکاوی ریاضی به یک بازیگر اصلی در زمینه اخترفیزیک تبدیل شده‌اند.
از لحاظ نظری، کوچکترین سیاهچاله ۲۲ میکروگرم است، اما در طرف دیگر این مقیاس، یک گروه از موسسه "مکس پلانک" به سرپرستی "رالف بندر" یک سیاهچاله را پیدا کرده است که از هر دو خوشه بزرگ و کوچک ابرهای ماژلانیک بزرگتر است.
براساس داده‌های فتومتریک و طیفی ثبت شده توسط "وری لارژ تلسکوپ" این ابرسیاه‌چاله در مرکز کهکشان مرکزی "Holm ۱۵A" واقع در خوشه "Abell ۸۵" قرار دارد که از ۵۰۰ کهکشان جداگانه تشکیل شده است. کهکشان "Holm ۱۵A" به خودی خود سبک وزن نیست و جرم آن معادل دو تریلیون خورشید است.
با این حال، منطقه مرکزی "Holm ۱۵A" بسیار پراکنده و کم‌نور است، زیرا با سرعت حدود ۱۵ هزار سال نوری گسترش می‌یابد. همین موضوع باعث شد تا اخترشناسان گمان کنند که ممکن است یک ابرسیاه‌چاله در آنجا وجود داشته باشد.
این موضوع همچنین فرصتی نادر برای اندازه گیری مستقیم جرم سیاهچاله با ردیابی حرکات ستاره‌ها و گازها در مجاورت آن فراهم کرد. این اندازه گیری در فاصله ۷۰۰ میلیون سال نوری از زمین، دورترین تلاشی است که محققان تاکنون داشته‌اند، اگرچه گروه از آن به عنوان "ابرسیاه‌چاله محلی" یاد می‌کند.
آنچه که محققان به آن پی بردند این بود که مرکز "Holm ۱۵A" دارای یک منحنی نوری بسیار مسطح است و این نشان می‌داد که ستاره‌های آن منطقه توسط برخی رویدادها مطرود شده‌اند و به احتمال زیاد یک تمیز کاری هسته‌ای رخ داده است که زمانی اتفاق می‌افتد که دو کهکشان دارای سیاهچاله در مراکز خود ادغام شوند. با نزدیک شدن سیاه‌چاله‌های مرکزی، ستارگان مجاور از مرکز فاصله می‌گیرند و گازهای کافی برای ایجاد ستاره‌های جدید را باقی می‌گذارند.
"ینس توماس" یکی از اخترشناسان این گروه می‌گوید: جدیدترین نسل شبیه سازی‌های رایانه‌ای از ادغام کهکشان‌ها، پیش بینی‌های ما را با خواص مشاهده شده به خوبی مطابقت داد. این شبیه سازی‌ها شامل تعامل بین ستاره‌ها و یک سیستم دوتایی از سیاهچاله است، اما ماده مهم این واکنش، دو کهکشان بیضوی است که هسته‌های تخلیه شده داشته باشند. این بدان معنی است که شکل نمایه نور و مسیر ستاره‌ها حاوی اطلاعات باستان شناسی ارزشمندی در مورد شرایط خاص شکل‌گیری هسته در این کهکشان و همچنین دیگر کهکشان‌های بسیار عظیم است.